Oszuści coraz częściej wykorzystują platformy internetowe do publikowania fałszywych ogłoszeń o pracę, by wyłudzić dane osobowe, a także pieniądze.
Jak odróżnić rzetelną ofertę od fałszywej i uchronić się przed niebezpieczeństwem?
Czym są fałszywe oferty pracy?
Fałszywe oferty pracy to ogłoszenia podszywające się pod prawdziwe propozycje zatrudnienia, mające na celu wprowadzenie kandydata w błąd. Ich celem zazwyczaj jest:
- Zbieranie danych osobowych: Oszuści pozyskują wrażliwe informacje, takie jak numer PESEL, adres zamieszkania czy dane bankowe — ale przede wszystkim wszystkie te, które podlegają RODO, by następnie wykorzystać je do celów przestępczych, np. kradzieży tożsamości.
- Wyłudzanie pieniędzy: Kandydaci proszeni są o wpłatę zaliczki za szkolenie, materiały lub inne rzekome koszty związane z rekrutacją. Po otrzymaniu pieniędzy oszuści znikają bez śladu.
- Sprzedaż danych osobowych: Fałszywe oferty służą także do rozsyłania danych osobowych innym firmom, które potrzebują dużej bazy kontaktów.
Jak rozpoznać fałszywą ofertę pracy?
1. Zwróć uwagę na szczegóły oferty:
- Nazwa stanowiska i opis obowiązków: Upewnij się, że tytuł ogłoszenia jasno określa stanowisko, o które aplikujesz. Opis obowiązków powinien być szczegółowy i spójny z Twoimi kwalifikacjami i doświadczeniem. Oferty, które obiecują “łatwe pieniądze” za niewiele pracy, powinny wzbudzić w Tobie niepokój.
- Wynagrodzenie: Oszuści często kuszą kandydatów nierealnie wysokimi zarobkami. Porównaj proponowaną kwotę ze średnimi stawkami dla danego stanowiska w Twojej okolicy.
- Dane firmy: Dokładnie sprawdź nazwę i dane kontaktowe firmy. Wpisz je w wyszukiwarkę i przeczytaj opinie innych pracowników. Zwróć uwagę na stronę internetową firmy — czy wygląda profesjonalnie i zawiera rzetelne informacje?
- Forma kontaktu: Uważaj na oferty, które nakazują kontakt za pomocą prywatnych wiadomości lub komunikatorów internetowych. Profesjonalne firmy zazwyczaj korzystają z oficjalnych kanałów rekrutacyjnych, takich jak strona internetowa czy firmowy adres e-mail.
2. Bądź ostrożny, gdy:
- Ogłoszenie wydaje się zbyt piękne, aby było prawdziwe: Pamiętaj, że oszuści grają na Twoich emocjach i chęci szybkiego znalezienia dobrej pracy. Nie daj się ponieść obietnicom łatwych zarobków, braku wymagań i błyskawicznego awansu.
- Firma żąda od Ciebie poufnych danych: Nigdy nie podawaj potencjalnemu pracodawcy numeru PESEL, danych bankowych, czy skanów dokumentów tożsamości na etapie rekrutacji. Uczciwa firma poprosi o te informacje dopiero przy podpisywaniu umowy.
- Musisz zapłacić za “szkolenie” lub “opłaty rekrutacyjne”: Pamiętaj, że to pracodawca, a nie kandydat, ponosi koszty rekrutacji. Nie płać za udział w procesie rekrutacyjnym — to kolejny sygnał, że możesz mieć do czynienia z oszustem.
3. Sprawdź reputację firmy
Zanim wyślesz CV, poświęć czas na research. Sprawdź, czy firma jest zarejestrowana w KRS-ie i czy nie widnieje na listach ostrzegawczych Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów.
4. Dbaj o bezpieczeństwo:
- Nigdy nie klikaj w podejrzane linki ani nie otwieraj załączników w wiadomościach od nieznanych nadawców. Mogą one zawierać złośliwe oprogramowanie, które ma na celu wykradzenie Twoich danych.
- Stosuj silne hasła do swoich kont internetowych i regularnie je zmieniaj.
- Nie instaluj oprogramowania na swoim urządzeniu z niesprawdzonych źródeł.
Padłeś ofiarą oszustwa związanego z fałszywą ofertą pracy?
- Nie kontynuuj kontaktu z firmą: Zerwij wszelkie kontakty z rzekomym pracodawcą. Nie odpowiadaj na wiadomości, nie dzwoń i nie wysyłaj kolejnych dokumentów.
- Zgłoś oszustwo: Poinformuj o sprawie odpowiednie organy, takie jak:
- Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów: https://uokik.gov.pl/jak-zglosic-naruszenie
- Cybercrime.gov.pl: https://www.gov.pl/web/cyfryzacja/cyberprzestepczosc
- Portal ostrzegawczy UODO: https://uodo.gov.pl/pl/492/2278
- Zmień hasła: Jeśli w kontaktach z oszustem podałeś swoje dane logowania do kont internetowych, natychmiast zmień hasła.
- Zabezpiecz komputer: Przeskanuj swoje urządzenie programem antywirusowym i usuń wszelkie podejrzane pliki lub oprogramowanie.
- Zablokuj kartę: Jeśli oszust uzyskał dane Twojej karty płatniczej, skontaktuj się z bankiem i zablokuj kartę.
- Zachowaj dowody: Zrób kopie e-maili, wiadomości, ogłoszeń i wszelkich innych dokumentów, które mogą mieć związek z oszustwem.
Pamiętaj, że zgłaszanie oszustw jest niezwykle ważne. Pozwala to na ostrzeżenie innych osób i utrudnia oszustom działanie. Dbając o swoją czujność i przestrzegając opisanych wyżej zasad, możesz znacznie zminimalizować ryzyko padnięcia ofiarą oszustwa związanego z fałszywą ofertą pracy.
Twoje bezpieczeństwo i dane osobowe są najważniejsze!
